ERZEROM – Erzincan T Tipi Kapalı Ceza İnfaz Kurumu’nda kalan birçok tutuklunun yaptıkları başvurular üzerine İnsan Hakları Derneği (İHD) Erzurum Şubesi tarafından cezaevine kalan tutuklularla yapılan görüşmeler sonucunda bir rapor hazırlandı. İHD Şubesi Başkanı Medeni Aygül, Şube Yönetim Kurulu Üyesi Erdal Özalçil ve İHD Merkezi Hapishaneler Komisyonu üyesi Av. Zafer İncin’den oluşan heyet, 23 Mart tarihinde gittikleri cezaevinde tutuklulardan Habip Karakoç, Baki Acar ve Özcan Birlik ile görüştü.
Heyetin hazırladığı rapordaki bazı hak ihlalleri şunlar:
*A-2 koğuşunda kapasitesi 14 kişi olmasına rağmen 1’i yerde yatmak üzere17 kişi kalmaktadır. B-18 koğuşunda 16 kişi kalmaktadır. A-4 koğuşunun kapasitesi 10 kişi olmasına rağmen 16 kişi kalmaktadır.
* Kamera çekimi ile ayakta sayım dayatması yapılmaktadır. Kabul etmeyen mahpuslara darpla beraber zorla ayakta sayım uygulanmaktadır. Darp olayı kameranın görüş açısı dışında yapılmaktadır. Bu darp sonucunda tutsaklardan Hikmet Karoluş, Ahmet Gerez, Emrah Özden, Kahraman Aktay, Ebubekir Yulu, Ömer Karabal, Resul Ergün, Zülküf Ortaç, Davut Öngün isimli mahpuslar hastaneye sevk edilmiştir. Ancak kendilerine darp raporu verilmemiştir. Darp olayıyla ilgili savcılığa suç duyurusunda bulunmuşlardır. Ancak etkin bir soruşturmanın yapılmadığını belirtmişlerdir.
* Ayakta sayım verilmediği için; disiplin cezası, görüş cezası, iletişim cezası ve etkinlik cezası verilmektedir.
* Ayakta sayım dayatmasına karşılık, yaklaşık 15 gün önce, 3 koğuştan her bir koğuş içinde belirlenen 3 kişi sırasıyla 3 günde bir dönüşümlü olarak açlık grevi yapmaktadır. Bu açlık grevinin süresi 2 ay olarak belirlenmiştir. Ancak uygulamada düzelme olmazsa açlık grevinin süresinin de şeklinin de değişeceği belirtilmiştir.
* Ayakta sayım dayatması sırasında mahpuslar dışarı çıkarılmakta ve arama bahanesi ile eşyaları dağıtılmaktadır. Keyfi uygulamaların üst seviyede olduğu belirtilmiştir.
* OHAL sürecinden süregelen sosyal etkinliklerin yapılmaması( Sohbet, Atölye, Spor), dışardan içeriye kitapların alınmaması, ellerinde bulunan kitapların sınırlı sayıda kendilerine verilmesi, radyoların toplatılması, gazetelerin düzenli verilmemesi uygulamalarının aynen devam ettiği belirtilmiştir.
* Revire çıkarılma ve hastaneye sevklerin yapılmadığı belirtilmiştir.
* Kantinden para ile satın alınan defter, sekreterlik vb. eşyalara el konulmaktadır.
* Fakslara içerikleri bahane edilerek el konulmaktadır. Kurum ve kuruluşlara gönderilmek istenen fakslar gönderilmemektedir.
DARP NEDENİYLE KULAK ZARI PATLADI
Yaşanan bu hak ihlalleri ile birlikte cezaevinde gardiyanların ve askerlerin karıştığı darp olayları ile ilgili de bilgi veren İHD heyeti, tutuklulardan Emrah Özden’in maruz kaldığı darp sonucu kulak zarının patladığı paylaştı.
Heyet, Özden’e ilişkin şu bilgilere yer verdi: “Hastaneye götürülen Özden’e acil doktoru, uzman bir doktora görünmesi gerektiğini söylemiştir. Ancak kendisi uzman bir doktora gösterilmemekle beraber cezaevinin revirine götürülmüş ve buradaki doktorun vermiş olduğu ilaçlarla geçiştirilmiştir. Kendisinin rahatsızlığı hala devam etmektedir.”
‘ERZİNCAN CEZAEVİ’NDE İNSANLIK ONURUNA AYKIRI UYGULAMALAR VAR’
Raporda kanaat ve gözlemlerine de yer veren İHD heyeti, OHAL ile birlikte Türkiye’nin de taraf olduğu Uluslararası İnsan Hakları Sözleşmeleri (AİHS) ve Anayasa’da tanımlanan hakların cezaevlerinde fiili olarak askıya alındığını belirtti. Erzincan T Tipi Kapalı Ceza İnfaz Kurumu’nun idaresi mevcut yasal düzenlemelere ve AİHS’e aykırı işlemler ve uygulamalar yaptığı belirtilen raporda, yaşananların kaygı verici bir boyuta ulaştığı tespitine yer verildi.
Cezaevinde yine insanlık onuruna aykırı muamelelerin yapıldığına, tutukluların şiddet, hakaret ve kötü muameleye maruz kaldıklarına yer verilen raporda, tutukluların tüm haklarının ellerinden alındığı kaydedildi.
‘BÜYÜK BİR ENDİŞE DUYUYORUZ’
İHD ayrıca raporun sonuç bölümünde şu tespitlerde bulundu:
* Heyetimiz, mahpusların askeri bir içtima alırcasına sayım yapılmaya çalışıldığını, buna karşı koyan mahpusların darp edildiği, Darp olayı kameranın görüş açısı dışında gerçekleştirildiği. Mahpusların fiziki işkenceye tabi tutulduğunu, hakarete maruz kaldıklarını tespit etmiştir.
* Heyetimiz genel olarak görüşülen mahpusların hepsinin vücudunda darp izlerinin bulunduğu gözlemlemiş ve sistematik bir şekilde darp ve işkenceye maruz kaldıklarını tespit etmiştir.
* Heyetimiz, mahpusların darp ve işkenceden dolayı revire ve hastaneye sevklerinin yapılmadığı, raporlarının verilmediği, mahpusların sağlığa erişim hakkının kısıtlandığını tespit etmiştir.
* Mahpusların yaşam alanlarında kapasitenin üstünde mahpus bulunduğu,
* Heyetimiz, yaşanan darp ve işkence ile ilgili cezaevi idaresince kayıtsız kalınmasının keyfi bir yaklaşım olmakla birlikte suç oluşturduğunu ve bu durumun devam etmesi ileride olumsuz olayların gerçekleşmesine yol açacağı ve mahpusların can güvenliğinin bulunmaması noktasında endişelerimizin olduğunu belirtmek isteriz.
